W życiu gospodarczym powiatu pierwszoplanową rolę odgrywa rolnictwo.
Z nim związanych jest 71 % mieszkańców. Wyłącznie z rolnictwa utrzymuje się 29,4 % ludności. Prawie cały areał ziemi należy do indywidualnych gospodarzy (99,3 %). Średnia powierzchnia gospodarstwa wynosi 10,5 ha. W ostatnich latach obserwuje się spadek ilości gospodarstw na rzecz wzrostu ich powierzchni (obecnie około 12000 gospodarstw gospodarstw).Użytki rolne stanowią 60% powierzchni powiatu, z których połowa to użytki zielone. Produkcja roślinna zdominowana jest przez uprawę zbóż w tym podstawowym zbożem jest żyto oraz uprawę ziemniaków przede wszystkim na południu powiatu. Najwięcej łąk i pastwisk występuje na północy powiatu. Powiat szczyci się najwyższą w województwie mazowieckim obsadą bydła i najwyższą produkcją mleka. Proces produkcji mleka od kilku lat podlega ciągłej modernizacji. Aktualnie z ponad 700 gospodarstw odbierane jest mleko bezpośrednio ze zbiorników. W trosce o środowisko systematycznie budowane są płyty gnojowe i zbiorniki na gnojowice. Teren ten zwany „zagłębiem mleka” przyciąga wielu przetwórców białego surowca. Są nimi głównie: Spółdzielnie Mleczarskie: w Ostrołęce - specjalizująca się w produkcji mleka w proszku i białych serów, Spółdzielnia Mleczarska "Kurpie" w Baranowie - producent sera cheddar oraz nowo wybudowany zakład mleczarski firmy "Hochland" w Baranowie, specjalizujący się w produkcji serów pleśniowych. Od naszych producentów „biały surowiec” odbierają również tacy przetwórcy jak: Danone, Polindus Gąsewo, OSM Ostrovia, OSM Piątnica i OSM Mrągowo.

Ostrołęccy producenci trzody chlewnej dostarczają surowiec największym w powiecie zakładom przetwórczym jak: Zakładom Mięsnym „JBB” w Łysych, Zakładom Przetwórstwa Mięsnego w Nowej Wsi Zachodniej i Zakładom Mięsnym „ Ostrołęka” w Rzekuniu, a także innym mniejszym zakładom funkcjonującym na terenie powiatu i poza nim.

W dalszym ciągu podtrzymywane jest jedno z tradycyjnych zajęć Kurpiów - bartnictwo. Produkowany miód, niegdyś jako najwyższej jakości produkt dostarczany na stoły królewskie, dziś też nie mniej smaczny i na różnych stołach bywa, choć już nie królewskich.
Powiat bogaty jest w surowce naturalne jak piaski kwarcowe, żwiry, pospółki oraz torf, którego złoże w Karasce (gmina Kadzidło) o pow. 300 ha jest największym złożem w Polsce.

W powiecie wzrasta ciągle liczba małych i średnich przedsiębiorstw. Obecnie funkcjonuje ich około 3445. W ogólnej liczbie podmiotów gospodarczych firmy działające w handlu i usługach stanowią (41%) następnie w budownictwie (17%), produkcji (13%) i transporcie (10%).

Podmioty gospodarcze według sektorów własności (porównanie roku 1998 z 2001 rokiem):

W ogólnej liczbie podmiotów gospodarczych przewagę stanowią małe firmy działające w handlu i usługach, które z reguły zapewniają miejsca pracy najbliższej rodzinie. W produkcji dominuje przetwórstwo rolno-spożywcze. Spoglądając na strukturę ludności pod względem wieku widać występujący tutaj znaczny potencjał siły roboczej.Około 50 tys. Osób znajduje się w wieku produkcyjnym. Stopa bezrobocia sięga 19%. W powiecie występuje stosunkowo niska średnia płaca, która wynosi około 1060 zł (w województwie mazowieckim średnia płaca ponad 2200zł).

Ochrona środowiska, rozwój przetwórstwa ekologicznego głównie rolno-spożywczego przy wykorzystaniu przede wszystkim surowców lokalnych, agroturystyka i pielęgnowanie kultury kurpiowskiej to strategiczne działania władz tego regionu.

Agroturystyka

Walory przyrodnicze powiatu, czystość środowiska, ciekawa kultura w różnej jej odmianach, daje szansę na rozwijanie agroturystyki. Tworzenie nowych i modernizacja już istniejących (39 gospodarstw) stwarza możliwość powstania nowych miejsc pracy poza rolnictwem.
Krajobraz terenu jak również jego bogata przyroda są zachęta dla turystów a także potencjalnych inwestorów, by tu przyjechać, poznać i wypocząć. Gospodarstwa agroturystyczne oferują pobyt za dobę z wyżywieniem w cenie od 30 do 40 PLN,
a bez wyżywienia 15-25 PLN na osobę oraz niezliczone atrakcje: wieczorki przy ognisku lub kominku, wycieczki rowerowe, zbieranie grzybów, jagód i ziół, gry sportowe, przejazdy bryczką, kuligi, spływy kajakowe, pokazy rękodzieła ludowego, udział w obrzędach ludowych. Gospodarze proponują: warzywa z własnych ogródków, własne mleko i jego przetwory, mód z własnych pasiek, potrawy regionalne.

ZOBACZ STRNONĘ GOSPODARSTWA AGROTURYSTYCZNE

Surowce naturalne

Dużym skarbem tej ziemi są surowce naturalne, które niestety nie są w pełni jeszcze dziś wykorzystywane. Ciągle na zagospodarowanie czekają duże ilości piasku kwarcowego, żwiru, pospółki i torfu. Dzisiaj już z naszego surowca wytwarzane są pustaki „YTONG”, zaś w wielu miastach Europy kwiaty w miejskich klombach rosną na kurpiowskim torfie. Większość konstrukcji betonowych Warszawy zawiera w sobie żwir z naszych żwirowisk.